واکنش های اکسایش و کاهش در شیمی آلی تعریف ویژه ای دارد.فرایندی که در آن اتم الکترو نگاتیو مانند هالوژن ها یا اکسیژن به ملکول اضافه شود و یا هیدروژن از ملکول گرفته شود واکنش اکسایش می گویند. بر عکس این واکنش ها حذف اکسیزن از ملکول یا افزودن هیدروژن به ملکول را کاهش می گویند.
محصول واکنش اکسایش الکل ها آلدئید و کتون ها می باشد. این ترکیبات بطور وسیعی در طبیعت وجود دارند. این ترکیبات در صنایع غذایی، داروسازی، خشبو کننده ها و…. کاربرد فراوان دارد.
اکسایش سنتی الکلها توسط معرفهای اکسیدکننده استوکیومتری معدنی اکسیدهای کروم و منگنز، (مانند،CrO3 ،Cr2O7 ، KMnO4،MnO2) و یا سایر نمکها و اکسیدهای فلزات واسطه[۱] با عدد اکسایش بالا انجام میگیرد. این اکسندهها معمولا گرانقیمت، خطرناک و یا سمی هستند. و اغلب در حلالهایی مانند هیدروکربنهای کلردار انجام میگیرند. بنابراین این واکنشها در مقیاس صنعتی به محیط زیست خسارت وارد مینمایند. از اینرو تلاشهای زیادی در زمینه طراحی واکنشهایی که با محیط زیست سازگار[۲] باشند انجام گرفته است. در این روشها معمولا ازکمپلکسهای فلزات واسطه به صورت کاتالیستهای همگن و ناهمگن در حضور اکسیدانتهای ملایم نظیر هیدروژن پراکسید[۳] (H2O2)، و ملکول اکسیژن (O2)، استفاده شده است.
محصول جانبی هیدروژن پراکسید در واکنشهای اکسایش آب است. بنابراین در سالهای اخیر به طور گسترده از این ترکیب به عنوان یک اکسید کننده ارزان قیمت، دردسترس، غیر سمی، سازگار با محیط زیست و در عین حال موثر در واکنشهای اکسایش استفاده میشود.
لینک مقاله: https://www.hindawi.com/journals/jchem/2013/749723/abs/
نویسنده : دکترمجید کلاهدوزان،